کاهش کرونا در محرم؛ نقدی بر دوگانه «عزاداری و سلامتی»

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد امسال دستورالعمل‌های بهداشتی که برای برگزاری محافل عزاداری اعلام شده در بسیاری از هیئت‌های بزرگ رعایت نشده است. با اطمینان می‌شود گفت که در محافل عزاداری دهه اول محرم کمتر از ۱۰ درصد عزاداران ماسک می‌زدند، انبوه جمعیت به صورت فشرده در محیط‌های بسته به مدت چند ساعت عزاداری می‌کردند و هنگام شور سینه‌زنی، چه بسا جمعیت فشرده‌تر هم می‌شد. این در حالی است که قم از نظر سرانه تزریق واکسن در رده پایین جدول استان‌های کشور قرار دارد. اما چه شده که در این سه سال محاسبات مسئولان بهداشتی و درمانی و منتقدان محافل عزاداری اشتباه از آب درآمده است؟
صرفنظر از عقاید افراط‌گرایانه عده‌ای که سعی دارند به گونه‌ای وانمود کنند که در محافل عزاداری هیچ کسی آسیب نمی‌بیند و مردم را از تزریق واکسن منصرف می‌کنند، با استمداد از تحقیقات معتبر می‌توان به نکاتی در مورد این سئوال اشاره کرد.
محققان می‌گویند اضطراب و استرس، توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با آنتی ژن‌ها کاهش می‌دهد و بدن بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار می‌گیرد. در مقابل، نشاط روحی و آرامش روانی بر بهبود توانایی‌ فردی برای رویارویی با موقعیت‌های منفی می‌افزاید. در واقع، سوگواری برای مصیبت‌های امام حسین(ع) ظاهرش گریه و عزاست اما مهم‌ترین کارکردش نشاط معنوی است. رفتار و چهره شرکت کنندگان در محافل عزاداری، قبل و بعد از حضور در مراسم گویای این واقعیت است که عزاداران با حضور در این محافل، نه تنها افسرده نمی‌شوند بلکه نشاط معنوی آنها افزایش می‌یابد.
نکته مهم دیگر، ناشناخته بودن و پیچیده بودن ویروس کروناست. در ماه‌های ابتدایی شیوع این ویروس، حجم قابل توجهی از توان برخی دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های مردم نهاد صرف ضدعفونی‌کردن محیط پیرامونی زیست انسان‌ها می‌شد. حتی بسیاری از فوتی‌های مبتلا به کرونا را بدون غسل و کفن دفن می‌کردند و داخل و بیرون قبر حجم زیادی از آهک می‌ریختند. بعدها کارشناسان اعلام کردند که این اقدامات تاثیری در جلوگیری از شیوع ویروس کرونا ندارد.
اکنون نیز بسیاری از مبتلایان این ویروس که دستورالعمل‌های بهداشتی را به خوبی رعایت می‌کنند از این که به این ویروس ناشناخته مبتلا شده‌اند متعجب هستند. یا در برخی خانواده‌ها با اینکه همه اعضای خانواده در کنار هم زندگی می‌کنند ولی تعدادی از آنها همزمان به این ویروس مبتلا شده و تعداد دیگری در سلامتی کامل بسر می‌برند. این یعنی رمز و راز نهفته در ویروس مرموز کرونا هنوز آشکار نشده و چه بسا در ماه‌ها یا سال‌های آینده، اقدامات امروز شهروندان برای پیشگیری از ابتلا به کرونا مورد تمسخر قرار گیرد/ روح‌الله رمضانپور کریمی