گرچه درباره نوروز دیدگاه‌های مختلفی در روایات اسلامی ملاحظه می‌شود و آن را تقلید از سنت و فرهنگ ایران قبل از اسلام دانسته که در اسلام جایگاهی ندارد و بعضاً بر نوروز به عنوان سرآغاز تحولی در مسیر لیالی و ایام نگریسته و ادعیه و آدابی برای آن ذکر کرده اند، اما سخن این نیست که ایام نوروز را عید بدانیم یا نه؟
چرا که هر روز از روز‌های خدا و هر تحولی از تحولات آفرینش نشانگر حکمت و قدرت الهی است و از این نقطه نظر شایان توجه و عنایت و درس آموزی است که همزمان با تحویل و تحول روز‌ها و ماه‌ها و سال‌ها مردم متحول شوند و بهسازی و بهروزی را با سال نو و روز نو همدوش و هماهنگ سازند، همانگونه که در دعای تحویل سال پیام این دعا این است که تحویل سال باید انسان آن‌ها را نیز با بهتر شدن متحول گرداند.
اعمال عید نوروز
امام صادق علیه السلام به معلی ابن خنیس دستور دادند که، چون نوروز فرا رسد غسل بکن و پاکیزه‌ترین جامه‌های خود را بپوش و به بهترین بوی‌ها خود را خوشبو کن و در آن روز روزه بدان پس، چون از نماز ظهر و عصر و نافله‌های آن فارغ بشوی، چهار رکعت نماز بگزار و در هر دو رکعت یک سلام بگو و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه انا انزلنا بخوان و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه قل یا ای‌ها الکافرون و در رکعت سوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل هو الله احد، در رکعت چهارم بعد از هم دو مرتبه قل اعوذ برب الفلق و قل اعوذ برب ناس را بخوان.
هفت سین در فرهنگ خرافی
شاید کمتر کسی باشد که در ایام نوروز کلمه هفت سین را نشنود و یک رسم خرافاتی از دیر زمان و در بین بسیاری از خانواده‌ها معمول و مرسوم است که باید در ساعت تحویل سال سفره‌ای در خانه پهن کنند و در آن سفره هفت چیز که حرف اول آن‌ها سین است به طرز باشکوهی بگذارند و اهل خانه هم اطراف آن سفره بنشینند و این عمل را جزء آداب و رسوم خود می‌دانند و آن عبارت است از سکه، سبزه، سماور، سنجد، سرکه سماق و سمنو، ولی در کتاب اثنی عشریه که از کتاب‌های بسیار معتبر و نویسنده آن محمد بن الحسن العاملی از علمای بزرگ و دانشمندان محقق است، روایتی از حضرت علی علیه السلام نقل می‌کند که گمان می‌رود ریشه تاریخی هفت سین همین روایتی باشد منتهی در اثر مرور زمان و عدم توجه به مسائل دینی و اشاعه فرهنگ غلط، آن هفت سین اسلامی فراموش گردیده و ترک شده و جای خود را به این هفت سین بی محتوا و انحرافی داده است.
هفت سین در قرآن
از حضرت علی علیه السلام روایت شده که اگر کسی هفت آیه که در آن‌ها هفت سین ذکر شده باشد، با آب زعفران و گلاب بر ظرف چینی بنویسند و در ساعت تحویل سال از آن آب بنوشد تا آخر سال دچار مرض و کسالت نمی‌گردد و بیمه قرآن می‌شود و آن آیات اینهاست آیه ۵۸ سوره یاسین، آیه ۷۹ سوره صافات، آیه ۱۰۸ سوره صافات، آیه ۱۲۰ سوره صافات، آیه ۱۲۹ سوره صافات، آیه ۷۳ سوره زمر و آیه ۶ سوره قدر.
۱۳ فروردین در تاریخ
در اذهان بسیاری از مردم عدد ۱۳ نحسی دارد و سابقه خوبی ندارد تا آن ندازه این مطلب جا افتاده و در اذهان رسوخ کرده که مامورین شماره گذاری در زمان‌های گذشته از نوشتن عدد ۱۳ کراهت داشتند و خودداری می‌کردند و بر درب خانه‌ها و مغازه‌ها عدد ۱۳ را با ۱۲ به علاوه یک ترسیم و تفهیم می‌نمودند و می‌نوشتند در صورتی که این مطلب هیچگونه سند یا مدرک و مستندی ندارد و صرفاً یک شایعه بی اساس و یک امر غیر معقول است به طور کلی فال بد زدن در اسلام ممنوع و مردود است.
در روایت آمده است که پیامبر بزرگوار اسلام دوست میداشتند فال نیک زدن و اسم خوب را و دوست نمی‌داشت تطیر را بنابراین تطیر زدن یکی از اعمال زشت و غیر مجاز در اسلام ایت و عدد ۱۳ از جمله اعدادی است که دچار این گرفتاری شده است.
در صورتی که ۱۳ رجب یکی از اعیاد بزرگ و مبارک برای جامعه شیعیان است و در آن روز مبارک ولادت با سعادت حضرت علی علیه السلام اتفاق افتاده و این روز به برکت این ولادت از عظمت و مبارکی و میمنت خاصی برخوردار است و اعمال و دعا‌های زیادی در این روز وارد گردیده است که مومنین انجام دهند، ولی متاسفانه به واسطه فرهنگ غلطی که قرن‌ها در این مملکت حکومت می‌کرد این عدد مبارک چهره زشتی پیدا کرده بود و اکثر مردم روز‌های ۱۳ فروردین را در خانه‌ها نمی‌ماندند و دست از کار و کسب می‌کشیدند و برای رفع نحوست خیالی و خرافی آن به صحرا و باغات و مراکز تفریحی روی می‌آوردند و گا‌ها به معصیت و گناه سرگرم می‌شدند و دست به اعمال زشت و ناپسند و غیر مشروع و غیرمعقول می‌زدند و گویا در این روز برای خود آزادی بیشتری احساس می‌کردند و این روز را بیهوده تلف می‌نمودند.
اعمالی که در ایام نوروز بهتر است انجام داد و در روایت معصومین درباره آن‌ها سفارش و تاکید شده بسیار می‌باشد، ولی به واسطه رعایت اختصار به گوشه‌ای از آن‌ها اشاره می‌نماییم.
خانه و محل کار خود را غبار روبی و تمیز کنید،لباس تمیز و زیبا بپوشید، از عطر و بوی خوش استفاده کنید، در اولین ساعات عید به دیدار پدران و مادرانتان بروید، با علما و دانشمندان محل ملاقات کنید، صله رحم و محبت به خویشان و بستگان را فراموش نکنید، با همکاران و همسایگان دیدار کنید، به زیارت اهل قبور به ویژه شهدا و علما مشرف گردید، به دیدار خانواده شهدا و مصیبت دیدگان بروید، از اطفال یتیم دلجویی کنید، در بیمارستان‌ها و آسایشگاه‌ها از بیماران عیادت کنید، به کودکان و خردسالان عیدی دهید، ضیافت و مهمانی کنید، جوانان و اهل خانه را به مراکز تفریحی ببرید و از تفریحات سالم و اسلامی استفاده کنید.
یاداشت به قلم سیدحسن حسینی نوده
